زبان شیرین فارسی آن سوی خط

امروز برای یافت یک نشانی به سفارت جمهوری تاجیکستان در تهران تلفن زده بودم . خانم منشی دختری تاجیک بود که با لهجه شرین فارسی تاجیکی مرا راهنمایی کردو ساعتی بعد در کلاس زبان دکتر حمید توجه  او به هنگام تدریس گفت که در زبان انگلیسی با سواد را ادبیاتی(با تلفظ انگلیسی) می نامند و این به معنی اهمیت و جایگاهی است که ادبیات در میان ملت ها دارد. بی درنگ به یاد وضعیت زبان فارسی در ایران افتادم که چندان رضایت بخش نیست و با گذشته غرور آفرین آن کمتر تناسب دارد.

نمیدانم فرصت دلسوزی بیشتر نشان دادن و دلواپس وضع زبان فارسی بودن کی خواهد بود؟ چه چیز را باید از دست بدهیم که از خواب غفلت و بی خیالی بیدارمان کند؟

همایش استادان ادبیات فارسی

هفته آینده از ۴ شهریور به بعد دویمن همایش سالانه انجمن ترویج زبان و ادب فارسی به ریاست دکتر مهدی محقق و دبیری دکتر محمد جعفر یاحقی در دانشگاه فردوسی مشهد کار خود را آغاز می کند . از ۳۰۰ مقاله رسیده حدود نیمی از آنها به شکل سخنرانی ارائه خواهد شد.

مقاله این جانب نیز با عنوان کارکردهای ادبیات زنانه در شعر معاصر برای سخنرانی تعیین شده است . البته تا این لحظه به یمن به هم ریختگی برنامه سفرهای تابستانی پس از یک ماه پیگیری هنوز بلیط هیچ گونه وسیله نقلیه عمومی به دستم نرسیده است . تا ببینیم چه می شود !

اهانت به خاتمی و نقد فرهنگی یک رفتار ایرانی

این روزها اهانت و اتهام زنی به سید محمد خاتمی سرعت و شتاب بیشتری گرفته است و البته در این مجال نگاه من به این امر اصلا سیاسی نیست اما این رفتار ها و مانند آن که در دوره اصلاحات نسبت به هاشمی رفسنجانی روا داشته می شد ما را به یاد آفت وجدان سوزی می اندازد که متاسفانه به یک رویه و در نهایت به یک فرهنگ رفتاری تبدیل شده است. تخریب شخصیت اتهام زنی که بارها و بارها طعم تلخ آن را در باره شریعتی و مطهری و بهشتی و دیگران تجربه کرده ایم ظاهرا یک بار دیگر و بی نگاه به گذشته در حال شکل گیری است امید است عقلای قوم و فرهنیختگان بیش از این دست روی دست نگذارند و با سکوت شبیه به رضایت خود این سنگ بنای کج را محکم تر نکنند که گفته اند: بر من است امروز و فردا بر وی است .

در ضمن به یاد بیاوریم که در تمام ورودی و خروجی شهرها و جاده ها و میدان ها تابلوهای بزرگ اتحاد ملی و انسجام اسلامی نصب شده است این رفتارهای دور از ایمان و آگاهی و تقوا و پارسایی مصداق های خوبی برای این شعار نیست .

در پایان تاکید می کنیم که قضاوت تاریخ بی خواست و میل ما شکل خواهد گرفت.

میلاد حضرت امام حسین علیه السلام

امروز روز میلاد حضرت امام حسین است که اسلام به سبب قیام خونین و فداکاری تاریخی او پایدار و ماندگار گشت اما ناگفته پیداست که شناخت ما از این امام نازنین به خصوص پس از دوره صفویه به ده روز یا یک ماه محرم منتهی شده است و در این میان سخنرانان و مداحان با همه اخلاص و اعتقادی که دارند کم کاری کرده اند. امید است لایه های پنهان شخصیت مهربان و فداکار و دوست داشتنی این امام مبارک و گرامی به دور از روضه ها و نوحه های خرافی و بی سند بهتر و بهتر شناسانده شود. نسل امروز و جهان امروز به پیام امام حسین سخت نسازمند است و اگر شناخت و ارادت ما شیعیان نسبت به ایشان به اندازه گاندی رهبر هند بود که قیام اما حسین را الگوی خود قرار داده بود کار و بارمان امروز بهتر از این بود .

به امید درک بهتر شخصیت سرشار از آموزه و تقدس امام حسین بن علی علیه السلام.

شعری در ستایش زبان فارسی

ای زبان فارسی افسون گری        هر چه گویم از تو زان افزون تری

تو به فردوسی توان بخشیده ای      از توان برتر روان بخشیده ای

چالش سعدی به نیروی تو بود         آب این سرچشمه از جو ی تو بود

گر غزالش در غزل شد رام او           دانه پاشیدی تو اندر دام او

حافظ ار بر شد به بام آسمان           نردبانش خود تو بودی ای زبان

مثنوی را هم تو مبدا بوده ای            "گر فزون شد تو بر آن افزوده ای"

ای زبان پارسی در کار باش               رهگشای راه ناهموار باش

اسب تازی در سبق یار تو نیست        گر بتازی کس جلودار تو نیست

مرد خواهد مرد میدان کلام                 تا به نیرو گیردت در کف زمام

(شادروان دکتر حسین  خطیبی)

شعری در ستایش زبان فارسی

ای زبان فارسی افسون گری        هر چه گویم از تو زان افزون تری

تو به فردوسی توان بخشیده ای      از توان برتر روان بخشیده ای

چالش سعدی به نیروی تو بود         آب این سرچشمه از جو ی تو بود

گر غزالش در غزل شد رام او           دانه پاشیدی تو اندر دام او

حافظ ار بر شد به بام آسمان           نردبانش خود تو بودی ای زبان

مثنوی را هم تو مبدا بوده ای            "گر فزون شد تو بر آن افزوده ای"

ای زبان پارسی در کار باش               رهگشای راه ناهموار باش

اسب تازی در سبق یار تو نیست        گر بتازی کس جلودار تو نیست

مرد خواهد مرد میدان کلام                 تا به نیرو گیردت در کف زمام

(شادروان دکتر حسین  خطیبی)

زبان فارسی در وبلاگ ها

در یک مرور کوتاه و گذرا در صدها و البته هزاران وبلاگی که جوانان ایرانی مانند هر جای دیگر دنیا برای خود درست کرده اند و با حرص و اشتیاقی جوان پسند در به روز نگاه داشتن آن سعی می کنند در می یابیم که این جوانان یا دانش آموخته علوم رایانه اند که برای تفنن و البته کسب تجربه بیشتر و حتی تمرین و کار آموزی وبلاک نویسی میکنند و یا جوانانی هستند که برای ارضاء امیال و آرزوهای مقدس و دینی و معنوی گرفته تا شهوانی و ضد اخلاقی به این عادت (اعتیاد) روزگار ما روی آورده اند. تا اینجا  از نظر این یادداشت ایرادی به کار آنها نیست مگر آنجا که ارزش های اخلاقی و دینی زیر پا گذاشته می شود.

اما آنچه که برای من به عنوان یک استاد ادبیات دانشگاه قابل توجه و شایان تذکر است به خطر افتادن زبان فارسی در این دستگاه عریض و طویل و این مکتوب نگاری مجازی است . امروز اینترنت و وبلاگ نویسی مانند هر پدیده دیگز مزایا و معایبی دارد که  از میان رفتن ارزش های هنری در نگارش متون و روی آوردن به فارسی شکسته(لهجه تهرانی) دراد بلایی را بر سر زبان فارسی در می آورد که جبران کردن آن به این آسانی نخواهد بود. تازه مگر استادان فاضل و سالخورده فرهنگستان  ادب فارسی و استادان ادبیات دانشگاه ها توان و فرصت دسترسی به این همه متون مجازی را دارند و مگر می توانند به همه آنها سر بزنند و ایراد های نگارشی را گوشزد کنند.

امیدوارم دوستان جوان ما که همت ارزنده وبلاگ نویسی و ورزآمد ساختن آن را دارند با همین همت و غیرت در راه حفظو گسترش فارسی درست و شایسته گام بردارند.

 یادمان باشد که ما منیراث دار فردوسی و سعدی و حافظ هستیم و آینداگان ما را در برابر حفظ این میراث مسوول می دانند و تاریخ از ما باز خواست خواهد کرد.

خواهش می کنم بازدی کنندگان محترم نظر خود را ابراز فرمایند.

غزلی عاشقانه

من خواب دیدم غزل انگار تب داشت

آیینه های روبه رویش رنگ شب داشت

می رفت از اینجا عابری کز سوز غربت

در خنده های تلخ خود یک آی رب داشت

پرپر مباد آن گل که در گلزار هستی

با لاله وحشی مراعات ادب داشت

روز مرا کرده سیاه آن نور بانو

کز زندگی تنها سیاهی خال لب داشت

دل با همه مستی همیشه آخر کار

چشم امیدی هم به شعبان و رجب داشت

(دکتر مدرس زاده)

روز خبرنگار

امروز را روز خبرنگار نام گذاری کرده اند. با سپاس از تلاش های شبانه روزی اصحاب رسانه در روزنامه ها و صدا  سیما آرزو می کنیم فرهنگ به کارگیری صحیح رسانه به خصوص روزنامه ها در ایران نهادینه تر شود و رسانه ها چنان با جان و روح مردم مدارا و دوستی داشته باشند که مردم زندگی بی رسانه را زندگی ندانند آنگاه است که خبرنگار هم دارای شان و منزلتی به از این خواهد بود.

گوشم به راه تا که خبر می دهد ز دوست

صاحب خبر بیامد و من بی خبر شد م

سال زبان فارسی در تاجیکستان

آقای امامعلی رحمان که با هر مرام و اعتقادی اینک نشان داده که به حفظ و گسترش زبان شیرین فارسی در سرزمین نیاکان خود علاقه مند است پس از حذف پسوند روسی اف از القاب و نشان ها اینک که متوجه شده است پانزده سالی از استقلال این کشور فارسی زبان می گذرد و زبان روسی هم چنان در این سرزمین جا خوش کرده است در ابلاغیه ای سال آینده میلادی را سال زبان فارسی تاجیکی اعلام کرده است.

به نظر می ر سد ضرورت دارد وزارت ارشاد و فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد ایران شناسی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از هم اکنو ن آمادگی خود را برای هر گونه همکاری با تاجیکستان اعلام دارند و از این فرصت به دست آمده برای گسترش فرهنگ ایرانی و زبان فارسی نهایت بهره را ببرند.

خاتمی در کاشان

سید محمد خاتمی رییس دولت های هفتم و هشتم جمهوری اسلامی ایران در ادامه سفرهای استانی خود امروز میهمان مردم کاشان است و ولادت حضرت امام علی علیه السلام را با آنان جشن می گیرد.

این که نیت سیاسی خاتمی از راه اندازی این دوره از سفرها چیست و این که آیا اصلاح طلبان قدرت از دست داده می خواهند از محبوبیت و مقبولیت اجتماعی و اخلاقی خاتمی بهره ببرند و بار دیگر قدرت را در دست بگیرند یا دسن کم در بخش هایی از آن مشارکت پیدا کنند موضوع بحث ما نیست بلکه دیدگاه ما در این موضوع صرفا به فروگذاشته شدن ارزش های اخلاقی در گذار فهالیت های سیاسی است.

اگر به رغم اصول گرایان محترم دولت خاتمی کاری انجام نداده است و در نزد مردمی که اینک با اصول گرایی و عدالت محوری روزگار می گذرانند محبوبیتی ندارد  و بودن یا نبودن بر سر قدرت برای اصول گرایان در برابر نیت خدمت به مردم آنان چندان مهم نیست پس دیگر روی کردن بهرفتار های ضد اخلاقی و اهانت ها و شایعه سازی ها و عکس پاره کردن ها و درهای بخش دولتی را به روی خاتمی در شهرستان ها بستن چه معنی می دهد.

به یاد دارم در سفر به تاجیکستان هنوز مجسمه و پیکره دبیران وقت حزب کمونیست سابق و همچنین عکس ها بزرگ مارکس و دیگر نظریه پردازان نظام اشتراکی همه جا حفظ می شد و از آنان به عنوان کسانی یاد می شد که در مقطعی برای سرزمینشان کار کرده اند.

بنا بر این برای ما که به اتحاد ملی و انسجام اسلامی علاقه داریم و حتی به آن نیاز داریم ضرورت دارد که با تمسک به ارزش های اخلاقی و اعتقادی نقش و نام نیکی از خود بر جای گذاریم . قدرت ها و سمت ها چون کف روی آب از میان می رود و آنچه میماند راستی و درستی است:

چنان که ملک رسیده است دست به دست به ما

به دست های دگر همچنان بخواهد رفت